طراحی گرافیک ( بخش اول )
طراحی گرافیک ( بخش اول )
طراحی یک بسته بندی شامل دو جزء جداگانه زیر می باشد:
• مشخصات و ویژگیهایی که نیازمندیهای فنی و فیزیکی را برآورده می سازند مثل گنجایش، حفاظت/ نگهداری، و مشخصاتی که عملیات جابجایی و توزیع را تسهیل می کنند.
• مشخصات و ویژگی هایی که نظر مشتری را جلب کرده، به او اطلاعات می دهند و او را ترغیب به خرید کالا می کنند، تزئینات سطح بسته بندی نقش عمده ای در این ارتباط بازی می کند، اگرچه شکل و ماده بسته بندی نیز می توانند از اهمیت مشابهی برخوردار باشند.
قبل از هرگونه ملاحظه ای در رابطه با طراحی بسته بندی، باید به خود محصول توجه کرد. هوشمندانه ترین بسته بندیها نیز نمی توانند کالایی را که مشتری آن را نمی خواهد، به فروش برسانند.
تزئینات حرفه ای و درج عبارات گمراه کننده ممکن است مشتری را ترغیب به خرید کالا کند، ولی به محض این که مشتری در می یابد کالای درون بسته بندی کیفیتی پایین تر از آن چه ادعا شده دارد، دیگر آن کالا را نخواهد خرید.
بررسی های جمعیت شناسی و روانشناسی جمعی
برای خلق یک طراحی ساختاری صحیح، باید ویژگیهای کالا و محیط فیزیکی که در آن مورد استفاده قرار خواهد گرفت، را بشناسیم. طراحی ساز و کار صحیح ارتباطی، قبل از هر چیز، نیازمند شناخت صحیح از گیرنده مورد نظر این ارتباط می‌باشند.
مهم است بدانیم طراحی یک بسته بندی برای چه کسانی درنظر گرفته شده و به چه طریقی می توان در مخاطبان هدف انگیزه خرید ایجاد کرد. اطلاعات مربوط به جامعه مصرف کننده اغلب در حوزه مطالعات جمعیت شناسی و روانشناسی جمعی قرار می گیرد.
بسته بندی همواره بازار آینده را درنظر دارد، از این رو اطلاع از گرایشات آتی جمعیتی، هنگام پیش بینی احتیاجات آتی بسته‌بندی، اولین موضوع قابل بررسی است.
علاوه بر اطلاعات جمعیتی و روانی، اطلاعات دیگری از مصرف کننده نیز ضروری است. اگرچه در نگاه اول به نظر نمی رسد که این قطعات پازل انگیزه های خرید، ربطی به جمعیت شناسی و روانشناسی جمعیت داشته باشند، ولی این عوامل در حقیقت متاثر از روابط بین کالا و این که مصرف کننده چگونه آن را می بیند، می باشند.
بازار رقابتی در بسته بندی
از آنجایی که بسته بندی شما در رقابت مستقیم با سایر مارکهای کالای مشابه در جلب نظر مشتری قرار دارد، باید تقریباً به همان اندازه ای که کالای خود را می شناسید از وضعیت رقابتی کالایتان نیز اطلاع داشته باشید:
بازارهای هدف / نقاط قوت / نقاط ضعف / انواع بسته بندی ها / اندازه واحد کالا حجم فروش / سهم بازار ساختار قیمت گذاری / استراتژی بازاریابی
هدفگیری یک بازار برای عرضه کالا که تحت تسلط یک رقیب بزرگ با طرفداران فراوان قرار دارد ریسک بالایی به همراه خواهد داشت.
در بسیاری موارد، ثابت شده است که فروش کالا در بازار کوچکتر که رقبای کمتری در آن فعال هستند، استراتژی خوبی است. بهتر از 90% یک بازار کوچک را در اختیار داشت تا برای 2% یک بازار بزرگ جنگید.
پیام های بنیادی
چه چیزی در یک مشتری انگیزه انجام یک خرید را ایجاد می کند؟ یک مشتری هنگام مواجهه با قفسه مربوط به کالایی در یک فروشگاه چه می بیند و احساس او چیست؟ سه پیام بنیادی طراحی که یک بازاریاب با آن سر و کار دارد عبارتند از:
• این چیست؟ (حوزه آشنایی)
• این کالا قرار است چه کاری برای من انجام دهد؟ (وجه تمایز)
و گاهی نیز:
• چه کسی آن را تضمین می کند؟
طراحان، بسته به ماهیت محصول، این پیامها را به نسبتهای متفاوتی مورد استفاده قرار می دهند. اولین پیام، این چیست؟(حوزه آشنایی)، به تنهایی مهمترین عنصر است. مشتری باید بتواند فوراً تشخیص دهد که به چه نگاه می کند. اسامی مستقیم و متداول آشناترین روش انجام این کار هستند.
حوزه آشنایی مناسب بویژه برای محصولات جدید بسیار مهم است. این امر به مشتری یک نقطه مرجع ارائه می دهد که بر اساس آن می تواند درکی از محصول در ذهن خود ایجاد کند.
اعتبار و نامهای خاص
به مرور زمان کالاها و شرکتهای خاصی شهرت ویژه ای کسب کرده اند. عموماً این نوع کالاها دارای عناصر یا نمادهای گرافیکی خاصی هستند که مشتری به سادگی آنها را شناسایی می کند و برداشت مطلوبی از آن دارد. این عناصر یا نمادها ممکن است نام شرکت، نام خاصی برای کالا، یک نماد صرف، یک شکل ظاهری منحصر به فرد، یک رنگ یا الگوی رنگی یا ترکیبی از اینها باشد.
نامهای خاص جا افتاده از سرمایه های با ارزش یک شرکت هستند. نامهای خاص، نمادها یا هر نوع جلوه دیگری که کالا را معرفی می کند نباید حسی ایجاد کند که به صورت واقعی یا تلویحی نشانگر جود رابطه ای با شرکت یا محصول دیگری باشد. نامهای خاص خوبی مزیتی از کالا یا تصویری مرتبط با آن را ایجاد می کند. نامهای کاملاً مستقیم تاثیر خود را از دست می‌دهند؛ نباید افراد جامعه را با روشی خود عالمانه مورد خطاب قرار داد.
رنگ
رنگ اولین چیزیست که یک بیننده از یک بسته بندی درک می کند. رنگ، قبل از شکل، گرافیک یا متن نوشته آخرین ویژگیهای محصول هستند، که شناسایی می شوند. بدین طریق، رنگ یکی از مهمترین عوامل انگیزشی در تصمیم گیری خرید است.
رنگ برانگیزاننده نوعی واکنش حسی در بیننده است. رنگ یا حالات، احساسات، مکانها و اشیا مرتبط است.
رنگهای قرمز، نارنجی، زرد و قهوه ای رنگهای گرم و رنگهای سبز و آبی رنگهای خنک هستند.
رنگها دارای وزن، اندازه و حرکت هستند.
رنگها احساسی از ویژگیهایی از قبیل اندازه، کیفیت، ارزش و طعم را در ما بر می انگیزانند.
رنگها باید چنان انتخاب شوند که شخصیت طراحی بسته بندی و احساس مخاطب هدف را نشان دهند.
منبع: ماهنامه صنعت بسته بندی
